datasets/cbs_2021/cbs_data_updaten.R
2021-03-30 18:11:55 +02:00

234 lines
10 KiB
R

library(dplyr)
library(sf)
# De %like% functie, zodat je kunt gebruiken: "Test" %like% "te" (= TRUE)
`%like%` <- function (x, pattern) grepl(pattern = tolower(pattern), x = tolower(x), fixed = FALSE)
# Bronnen -----------------------------------------------------------------
downloadmap <- "/Users/msberends/Downloads/"
# download inwoners (gescheiden op geslacht) per postcode hier als 'CSV volgens tabelindeling':
# https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/83503NED/table?dl=42FC6
# verwijder dan de eerste rijen en de laatste rij ("Bron: CBS")
postcodes_bestand <- paste0(downloadmap, "Bevolking__geslacht__migratieachtergrond__viercijferige_postcode__1_januari_15102020_095747.csv")
# download inwoners per 5 jaar leeftijd en geslacht hier voor het huidige jaar:
# https://opendata.cbs.nl/#/CBS/nl/dataset/83502NED/table?dl=42FE0
inwoners_bestand <- paste0(downloadmap, "Bevolking__leeftijd__postcode_15102020_102334.csv")
# gebiedsindelingen hier downloaden:
# https://www.cbs.nl/nl-nl/dossier/nederland-regionaal/geografische-data/cbs-gebiedsindelingen
gebiedsindelingen_bestand <- paste0(downloadmap, "cbsgebiedsindelingen_2021_v1.gpkg")
# download postcodes 4 onder 'Downloads' ('Numeriek deel van de postcode (PC4)') hier:
# https://www.cbs.nl/nl-nl/dossier/nederland-regionaal/geografische-data/gegevens-per-postcode
postcodes4_bestand <- paste0(downloadmap, "2019-CBS_PC4_2018_v1/CBS_PC4_2018_v1.shp")
# Helpfuncties ------------------------------------------------------------
kaart_fixen <- function(kaart) {
# CRS opnieuw instellen, bij nieuwe GDAL geeft dit anders problemen:
st_crs(kaart) <- clean_numeric(st_crs(kaart)$input)
if (is.na(st_crs(kaart))) {
# 'reserve' CRS
st_crs(kaart) <- 28992
}
if (!"geometry" %in% colnames(kaart)) {
geom_naam <- c("shape", "geom")
geom_naam <- colnames(kaart)[colnames(kaart) %in% geom_naam][1]
geometry <- kaart[, colnames(kaart)[tolower(colnames(kaart)) == geom_naam], drop = TRUE]
kaart <- st_drop_geometry(kaart)
kaart <- st_set_geometry(kaart, geometry)
}
# geometrie als breedte- en lengtegraad, CRS transformeren van 28992 naar 4326
kaart <- st_transform(kaart, crs = 4326)
# alle ongeldige vormen geldig maken
if (any(!st_is_valid(kaart$geometry))) {
kaart$geometry <- st_make_valid(kaart$geometry)
}
# CRS opnieuw instellen, bij nieuwe GDAL geeft dit anders problemen:
st_crs(kaart) <- clean_numeric(st_crs(kaart)$input)
if (is.na(st_crs(kaart))) {
# 'reserve' CRS
st_crs(kaart) <- 28992
}
# geometrie als breedte- en lengtegraad, CRS transformeren van 28992 naar 4326
kaart <- st_transform(kaart, crs = 4326)
# oppervlakte toevoegen
kaart$area_km2 <- as.double(st_area(st_geometry(kaart)) / 1000 ^ 2)
kaart
}
lagen_beschikbaar <- sort(st_layers(gebiedsindelingen_bestand)$name)
downloaden_transformeren <- function(laag) {
zoeklaag <- sort(lagen_beschikbaar[lagen_beschikbaar %like% laag &
lagen_beschikbaar %like% "gegeneraliseerd" &
!lagen_beschikbaar %like% "niet"])
if (length(zoeklaag) == 0) {
stop("Geen laag gevonden")
}
zoeklaag <- zoeklaag[length(zoeklaag)]
message("Laag '", zoeklaag, "' gevonden", appendLF = FALSE)
kaart <- st_read(gebiedsindelingen_bestand, layer = zoeklaag, quiet = TRUE)
kaart <- kaart_fixen(kaart)
message(", met ", nrow(kaart), " geometrieën")
colnames(kaart)[colnames(kaart) %like% "naam"] <- laag
# geen factor
kaart[, laag] <- as.character(kaart[, laag, drop = TRUE])
# alleen het type, oppervlakte en de geometrie behouden
kaart <- kaart[, c(laag, "area_km2", "geometry"), drop = FALSE]
kaart
}
# Inwoners per postcode/leeftijd/geslacht ---------------------------------
inwoners_per_postcode_leeftijd <- read_csv2(inwoners_bestand)
inwoners_per_postcode_leeftijd <- inwoners_per_postcode_leeftijd %>%
filter(!leeftijd %like% "totaal", postcode %like% "[0-9]") %>%
mutate(postcode = as.double(postcode),
geslacht = case_when(geslacht %like% "totaal" ~ "inwoners",
geslacht %like% "man" ~ "inwoners_man",
geslacht %like% "vrouw" ~ "inwoners_vrouw"),
# bij CBS vinden ze 0-5 en 5-10 handig. Waarin zit iemand dan die 5 is?! We maken er 0-4 en 5-9 van:
leeftijd_min = as.numeric(gsub("([0-9]+).*", "\\1", leeftijd)),
leeftijd_max = as.numeric(gsub("([0-9]+)[^0-9]+([0-9]+)[^0-9]+", "\\2", leeftijd)),
leeftijd_nieuw = paste0(leeftijd_min, "-", leeftijd_max - 1),
leeftijd_nieuw = gsub("95-NA", "95+", leeftijd_nieuw),
leeftijd = factor(leeftijd_nieuw, levels = levels(age_groups(0, 5 * c(1:19))), ordered = TRUE)) %>%
select(postcode, geslacht, leeftijd, inwoners) %>%
pivot_wider(names_from = geslacht, values_from = inwoners)
# alle PC2 en PC3 toevoegen
inwoners_per_postcode_leeftijd <- inwoners_per_postcode_leeftijd %>%
bind_rows(inwoners_per_postcode_leeftijd %>%
group_by(postcode = clean_numeric(substr(postcode, 1, 2)), leeftijd) %>%
summarise_all(sum)) %>%
bind_rows(inwoners_per_postcode_leeftijd %>%
group_by(postcode = clean_numeric(substr(postcode, 1, 3)), leeftijd) %>%
summarise_all(sum)) %>%
arrange(postcode, leeftijd)
# Postcodes (wordt later alle referentiedata aan toegevoegd) --------------
# `postcodes` is hier de vorige versie die we als `postcodes` gebruikten, deze wordt vernieuwd
postcodes_plaats_gemeente <- postcodes %>%
filter(postcode > 999) %>% # alleen PC4 houden, wordt later weer aangevuld met PC2 en PC3
select(postcode, plaats, gemeente)
postcodes <- read_csv2(postcodes_bestand)
colnames(postcodes) <- gsub("(man|vrouw)n?en", "\\1", colnames(postcodes))
# Postcode-4 kaart --------------------------------------------------------
# we gebruiken deze postcodekaart om te bepalen welke postcodes in welk gebied liggen met sf::st_intersects().
# dus de geometrie van postcode 9251 valt in het snijvlak van de de geometrie van de gemeente Tytsjerksteradiel
# en dus is Tytsjerksteradiel de gemeente van postcode 9251 (en zo verder voor NUTS-3, GGD-regio, ...)
postcodes4 <- st_read(postcodes4_bestand)
postcodes4 <- kaart_fixen(postcodes4)
# alleen relevante kolommen houden
postcodes4 <- postcodes4 %>%
transmute(postcode = as.double(as.character(PC4)),
huishoudens = ifelse(AANTAL_HH < 0, NA_real_, AANTAL_HH),
huishouden_grootte = ifelse(GEM_HH_GR < 0, NA_real_, GEM_HH_GR),
area_km2 = as.double(st_area(geometry) / 1000 ^ 2),
geometry)
# Referentiewaarden aan `postcodes` toevoegen en kaarten opslaan ----------
relevante_lagen <- c("gemeente",
"provincie",
"nuts3",
"ggdregio",
"jeugdregio",
"veiligheidsregio")
for (i in 3:length(relevante_lagen)) {
message(">> zoeken naar ", relevante_lagen[i])
kaart <- downloaden_transformeren(relevante_lagen[i])
if (!relevante_lagen[i] %in% c("plaats", "gemeente")) {
# referentiedata toevoegen aan 'postcodes'
p <- dplyr::progress_estimated(length(postcodes4$geometry))
newvar <- character(length = nrow(postcodes4))
for (pc in 1:nrow(postcodes4)) {
p$tick()$print()
suppressMessages(
verschillen <- as.double(st_area(st_difference(postcodes4 %>% slice(pc),
kaart)) /
st_area(postcodes4 %>% slice(pc)))
)
if (any(verschillen < 1)) {
newvar[pc] <- as.character(kaart[, 1, drop = TRUE])[verschillen == min(verschillen)]
} else {
kaart_ind <- as.double(suppressMessages(st_intersects(postcodes4 %>% slice(pc), kaart)))[1]
newvar[pc] <- as.character(kaart[, 1, drop = TRUE])[kaart_ind]
}
}
newdf <- data.frame(postcode = as.double(postcodes4$postcode),
newvar = as.character(newvar), stringsAsFactors = FALSE)
postcodes <- postcodes %>%
left_join(newdf, by = "postcode")
colnames(postcodes)[colnames(postcodes) == "newvar"] <- relevante_lagen[i]
}
object_naam <- case_when(relevante_lagen[i] == "gemeente" ~ "gemeenten",
relevante_lagen[i] == "nuts3" ~ "nuts3regios",
TRUE ~ paste0(relevante_lagen[i], "s"))
# kaart opslaan in Global Environment
assign(x = object_naam,
value = kaart,
envir = globalenv())
# kaart opslaan op schijf
saveRDS(object = kaart,
file = paste0(object_naam, ".rds"),
version = 2,
compress = "xz")
}
# uit PC4-kaart van CBS ook nog wat kolommen halen, en die hoeven niet in dat kaartobject
postcodes <- postcodes %>%
left_join(postcodes_plaats_gemeente, by = "postcode") %>%
select(postcode, matches("inwoner"), "plaats", "gemeente", "provincie", everything()) %>%
left_join(postcodes4 %>%
as.data.frame(stringsAsFactors = FALSE) %>%
select(-area_km2, -geometry),
by = "postcode")
# alles van PC2 en PC3 toevoegen
postcodes <- postcodes %>%
bind_rows(postcodes %>%
group_by(postcode = clean_numeric(substr(postcode, 1, 2))) %>%
summarise_all(function(x, ...) {
if (is.numeric(x) & any(x > 20)) {
# inwoners en aantal huishoudens
sum(x, na.rm = TRUE)
} else if (is.numeric(x)) {
# gemiddelde grootte van huishoudens
mean(x, na.rm = TRUE)
} else {
x[1]
}
})) %>%
bind_rows(postcodes %>%
group_by(postcode = clean_numeric(substr(postcode, 1, 3))) %>%
summarise_all(function(x, ...) {
if (is.numeric(x) & any(x > 20)) {
# inwoners en aantal huishoudens
sum(x, na.rm = TRUE)
} else if (is.numeric(x)) {
# gemiddelde grootte van huishoudens
mean(x, na.rm = TRUE)
} else {
x[1]
}
})) %>%
arrange(postcode)